Speurtocht naar vitaliteit van pootgoed
Sinds 2018 werken HZPC en Averis Seeds samen in het onderzoeksproject Flight to Vitality. Het is een speurtocht naar de factoren die van invloed zijn op de kiemkracht – en dus de vitaliteit – van pootgoed. Eind 2021 is het praktische onderzoek afgerond en het mysterie naar alle waarschijnlijkheid ontrafeld.
Hoewel we goed in staat zijn om uiterlijke en innerlijke afwijkingen, zoals ziektes en virussen, op te sporen, bleef er altijd één vraag onbeantwoord: hoe kan het dat pootgoed de ene keer veel beter en sneller groeit dan de andere keer? Flight to Vitality geeft antwoord op die vraag. Het onderzoek combineert data over herkomst, groeisnelheid en homogeniteit van partijen pootgoed met biochemische metingen die inzicht geven in de samenstelling van partijen pootgoed.
Over het onderzoeksproject
Met vitaliteit wordt binnen het onderzoeksproject de groeisnelheid van het pootgoed in de eerste zeven weken na het poten bedoeld. Flight to Vitality onderzoekt de kiemkracht van zes verschillende rassen onder verschillende omstandigheden: op proefvelden op zand- en kleigrond in Nederland, in Zuid-Frankrijk en in een klimaatcel op de ZOS-locatie in Stiens. In die cel worden vier verschillende situaties nagebootst, verschillend in temperatuur en bodemvochtigheid.
Een drone uitgerust met geavanceerde camera’s verzamelt per proeflocatie zoveel mogelijk informatie over de grootte en groeisnelheid van individuele planten. Daarnaast doet HZPC Research onderzoek naar de samenstelling van de aardappel. Door de informatie uit beide onderzoeken met elkaar te combineren, komen correlaties aan het licht.
Microbiomen en metabolieten maken het verschil
Uit het onderzoek blijkt dat groeiomstandigheden nauwelijks van invloed zijn op het verschil in de vitaliteit van partijen pootgoed: een sterke partij is op verschillende locaties relatief sterk, een zwakke partij is overal zwak. Het onderzoek spitst zich in 2021 toe op de verschillen in samenstelling van het pootgoed. Zo spelen een verzameling van schimmels en bacteriën – het microbioom - mogelijk een rol bij de vitaliteit van aardappelen. Ook organische stoffen in een plant, zoals suikers en zuren, worden nader onderzocht. Deze zogenaamde metabolieten zorgen voor de levering van energie en bouwstoffen die helpen bij de groei en ontwikkeling. In elke aardappel zijn er maar liefst 7.000 verschillende metabolieten te vinden die variëren in gehalte en verhoudingen tussen rassen en partijen van rassen. Flight to Vitality wil dit terugbrengen naar zo’n 200 metabolieten die het meest bepalend zijn voor de groeisnelheid.
Doorbraak voor de pootgoed- sector
Met Flight to Vitality staat de pootgoedsector aan de vooravond van een doorbraak. Nooit eerder hadden we inzicht in de bepalende factoren voor kiemkracht van een aardappel. Met die informatie kan de vitaliteit van partijen pootgoed worden voorspeld en dat is goed nieuws voor telers, verwerkers en de voedselvoorziening wereldwijd. Het leidt tot minder verspilling van pootgoed en vergroot de kans aanzienlijk op een succesvolle opbrengst.
Frank van der Werff, projectleider Flight to Vitality, benadrukt het belang van dit onderzoeksproject: ‘Vitaliteit, en daarmee kwaliteit van het pootgoed, is belangrijk voor HZPC. We hebben daar te weinig grip op, omdat we tot nu toe niet kunnen voorspellen hoe goed het pootgoed opkomt. Terwijl je dat wel wilt, want daarmee maken we echt het verschil.’
Samenwerking binnen Flight to Vitality
Flight to Vitality kenmerkt zich door samenwerking en bundeling van expertise en kennis. Dat begint al binnen HZPC, waar ZOS en HZPC Research nauw samenwerken. Het is een gezamenlijk onderzoeksproject van HZPC en Averis, waaraan ook de Universiteit Utrecht en TU Delft hun bijdrage leveren. Zij doen onderzoek naar het microbioom en zorgen voor de statistische verwerking van de verzamelde data. Flight to Vitality ontvangt financiering van POP3 Groningen, POP3 Friesland en BO-Akkerbouw. Het praktische onderzoek is eind 2021 afgerond. In 2022 ontwikkelt de TU Delft het datamodel dat de kiemkracht van een partij pootgoed kan voorspellen aan de hand van labmetingen.
