Het belang van een gezonde bodem
Hoe een gezonde bodem bijdraagt aan milieu, voedselzekerheid en sociale impact
Onze telers weten het als geen ander: een gezonde bodem is van cruciaal belang bij een goede aardappelteelt. Maar een gezonde bodem biedt meer. Het draagt bij aan alle pijlers van HZPC op het gebied van duurzaamheid. Het gesprek dat we voerden met teler Pieter Klaas Westerhuis uit het Groningse Usquert bevestigt dit: “We laten niets over wat de volgende generatie moet oplossen”.
Het familiebedrijf van Pieter Klaas Westerhuis bestaat nu ruim 200 jaar. Hij is 6e generatie akkerbouwer en teelt sinds 1993 pootaardappelen op een van de grootste waddenpolders van Nederland. De kennis en passie voor akkerbouw is keer op keer overdragen. Ook nu weer staat de volgende generatie klaar. Zijn zoon Pieter kwam vorig jaar bij maatschap in. Beiden zijn overtuigd van het belang van een gezonde bodem. En Pieter Klaas deelt graag zijn kennis, ervaring en visie op aardappelteelt én duurzaamheid.
Kennis van de bodem
In 1996 besluit Pieter Klaas een cursus te volgen over bodem en bemesting. Hij doet inzichten op die tot op de dag vandaag van pas komen. Pieter Klaas: “Een van de eerste dingen die ik meekreeg was het gebruik van diep gewortelde gewassen, zoals tarwe. Hiermee voorkom je bodemverdichting.” Het besluit om tarwe te telen na een rooivrucht is onderdeel van een bouwplan. Een vruchtwisselingsplan dat akkerbouwers opstellen om de bodemkwaliteit hoog te houden. Naast het gebruik van diepgewortelde gewassen, speelt bemesting een belangrijke rol. Pieter Klaas maakt vooral gebruik van dierlijke mest, wat beter is voor de bodem dan het gebruik van kunstmest.
Bemesting
Pieter Klaas: “Een van de voordelen van dierlijke mest is dat het niet alleen stikstof bevat, maar ook veel andere mineralen bevat. Met de juiste dierlijke bemesting zorg je voor een goed bodemleven vol wormen, schimmels en goede bacteriën. We gebruiken verschillende soorten dierlijke mest. Kippenmest, strorijke paardenmest en drijfmest. Dit is natte fractie van koeienmest. Deze drijfmest injecteren we in grond waarin de tarwe al groeit, het gewas is dan ongeveer 10 cm hoog. Door te injecteren in een groeiend gewas krijg je veel minder uitstoot. En tarweplanten kunnen goed tegen deze vorm van bemesten. Onder de juiste omstandigheden zie je er al na een paar dagen niets meer van.”
Samen met een adviseur van Delphy doet Pieter Klaas onderzoek naar de kwaliteit van de bodem. Ze kijken onder andere naar de aanwezigheid van organische stof, kalk en naar de zuurtegraad (pH). Op basis van dit onderzoek stellen ze een bemestingsplan op. Hiermee zorgen ze ervoor dat de bodem in staat is de juiste voedingsstoffen te leveren.
“De combinatie van deze rassen met de gezonde bodem waarin we ze telen, zorgt ervoor dat het weerstandsniveau goed is; de aardappelen zijn minder gevoelig voor virussen, bacteriën en Phytophthora. Bovendien is de opbrengst hoog.”
Kennis van de aardappel
Pieter Klaas: “De bodem bestaat bij ons uit kleigrond. Er zitten veel kleideeltjes in. Logisch, het is en blijft een polder. Dankzij jarenlange ervaring kennen we ‘onze’ bodem door en door. Kennis van de bodem betekent ook dat je weet welke aardappelrassen goed bij de grond passen.” Samen met Garco van der Berg, buitendienstmedewerker bij HZPC, overlegt Pieter Klaas welke rassen ze telen. Pieter Klaas: “Het is belangrijk dat we dit samen doen. Garco beschikt over de kennis vanuit het netwerk bij HZPC en weet goed wat de markt vraagt.” Naast de Vivaldi en de Innovator telen ze nu sinds enkele jaren ook de rassen Memphis en La Vie. “De combinatie van deze rassen met de gezonde bodem waarin we ze telen, zorgt ervoor dat het weerstandsniveau goed is; de aardappelen zijn minder gevoelig voor virussen, bacteriën en Phytophthora. Bovendien is de opbrengst hoog.”
Wat is een gezonde bodem?
“Een gezonde bodem krijgt de kans om te leven. Er is plek voor wormen en veel organische stof. Een bodem die leeft kan veel water bergen en voldoende vocht vasthouden voor in droge perioden. Belangrijke eigenschappen, met het oog op de toekomst”, aldus Pieter Klaas.
In de afgelopen jaren hebben ze grondverbetering toegepast. Ze doen er alles aan om de conditie van de bodem te optimaliseren. Ze hebben drainage aangelegd, stukken grond geëgaliseerd en ook qua ontsluiting proberen ze altijd te verbeteringen toe te passen. Op deze wijze streven ze ernaar om zo goed mogelijk grond te benutten én het land zo weinig mogelijk te belasten.
Een gezonde bodem, een balans van 3 factoren:
-
Biologische samenstelling
Bodemleven
-
Chemische samenstelling
CEC complex met elementen
-
Structuur
luchtdoorlatendheid
Niet-kerende grondbewerking
De toekomst is al begonnen. Zo zijn ze op het akkerbouwbedrijf van Pieter Klaas al jaren bezig met niet-kerende grondbewerking. Hierbij bewerken ze de grond zonder (diep) te ploegen. Want met ploegen breekt je organische stof af. “Onze zoon Pieter is hier ook erg enthousiast over. De komende jaren willen we de hoeveelheid grond die we op deze wijze bewerken opschalen.” Het is wel een methode die investeringen met zich mee brengt. Zo zijn er andere (onderdelen van) machines voor nodig. Andere tractorbanden bijvoorbeeld.
Dankzij niet-kerende grondbewerking krijgt de bodem kansen om zich door te ontwikkelen. Het bodemleven wordt niet meer ruw verstoord. Pieter Klaas: “We zien dat de vochthuishouding veel beter is in de bodem waarvan we de grond niet meer omploegen.”
Het is belangrijk dat we de vochthuishouding van de bodem verbeteren. In de toekomst kan het zijn dat de natte perioden natter worden en de droge perioden droger. Pieter Klaas: “De bodem die we verbeteren met niet-kerende grondbewerking heeft een veel betere sponswerking. Het houdt vocht vast wanneer het moet en voert vocht af wanneer het kan. De grond krijgt een grotere draagkracht.” En grond met een grotere draagkracht draagt bij aan een betere oogstzekerheid en dus voedselzekerheid.
Visie op duurzaamheid HZPC
We hebben en krijgen te maken met veranderende omstandigheden. Dit heeft gevolgen voor het milieu, de voedselzekerheid en de sociale impact. Dit zijn de drie pijlers van HZPC op het gebied van Corporate Social Responsibility (CSR); onze visie op duurzaamheid. Het is de stellige overtuiging van HZPC dat onze pootaardappelen écht het verschil kunnen maken in de wereld. Met pootaardappelen van onze HZPC telers zijn telers wereldwijd in staat lokaal gezond voedsel te telen. Daarom investeren we in innovatie én in onze samenwerking met de bodemexperts: onze telers. Innovatie en samenwerking leiden tot nieuwe producten en diensten waarmee we de ontwikkeling van verantwoord voedsel voor de wereldbevolking stimuleren.
Pieter Klaas: “Naast onze blik op de eerstvolgende oogst, kijken we op ons akkerbouwbedrijf ook altijd naar de lange termijn. Op zoek naar de juiste balans tussen een economisch goed resultaat en continuïteit. We zorgen goed voor onze gebouwen en machines, passen goed op onszelf én passen goed op de plek waarin ons duurzame voedsel groeit; de bodem. We laten niets over wat de volgende generatie moet oplossen. Zo behalen we niet alleen rendement in deze tijd, maar maken we het tegelijkertijd mogelijk dat ook de volgende generatie telers een goede boterham kan verdienen; sociaal rendement. Een gezonde toekomst, het begint in de bodem.
"Zo behalen we niet alleen rendement in deze tijd, maar maken we het tegelijkertijd mogelijk dat ook de volgende generatie telers een goede boterham kan verdienen; sociaal rendement. Een gezonde toekomst, het begint in de bodem."
Dit artikel draagt bij aan de volgende duurzame ontwikkelingsdoelen:
Meer weten over onze visie op duurzaamheid en welke stappen we hierin nemen? Lees er alles over in ons duurzaamheidverslag.
Zoals onze telers investeren in hun bodem, zo investeert HZPC ook in de toekomst. Bijvoorbeeld met Even Greener. Een selectie duurzame aardappelrassen met een lagere impact op het milieu.